Κατερίνα

Σάββατο βράδυ βγαίνω από το θέατρο Εγνατία με δάκρυα στα μάτια, κάτι μέσα μου τρέμει. Όχι γιατί παρακολούθησα κάτι δακρύβρεχτο και μελό, μα κάτι αληθινό. Μια ιστορία όχι απλώς βασισμένη  σε "αληθινά γεγονότα'', αλλά μια ιστορία αμιγώς πραγματική, όπως ξεκίνησε κάποιες δεκαετίες πριν. Είναι η ιστορία της Κατερίνας. Της Κατερίνας, της μαμά του Πέτρου.

Η Κατερίνα έχει μόλις αυτοκτονήσει. Έχει πιει ασύλληπτα πολλά χάπια και ο γιος της τη βρίσκει νεκρή και γυμνή πάνω στο κρεβάτι. Εδώ ξεκινάει και η ιστορία της. 

Γεννημένη στη Θεσσαλονίκη τη δεκαετία του '50, σε μια τυπική αστική οικογένεια, η Κατερίνα από πολύ νωρίς διαπιστώνει πως κάτι δεν εξελίσσεται φυσιολογικά στο μυαλό της.  Σκέψεις τρομακτικές, κρίσεις και ένας συνεχής φόβος μήπως κάνει κακό στον εαυτό της. Ζώντας σε μια οικογένεια χτυπημένη από τις ψυχικές διαταραχές η Κατερίνα αγωνίζεται ήδη από παιδί να διαπιστώσει τι είναι αυτό που τη βασανίζει, η οικογένεια όμως ξέρει να κρύβεται καλά και κρύβει και το πρόβλημα της κόρης τους κάτω από το χαλί. ''Μόνο να μη το μάθει ο κόσμος...''

Τα χρόνια περνούν, η Κατερίνα μεγαλώνει, γνωρίζει τον κόσμο, αγαπά τη μουσική αλλά το θηρίο που κατοικεί μέσα της είναι πάντα εκεί, δε φεύγει. Το άγχος του αγώνα της, οι κρίσεις, οι φοβίες της καθημερινότητάς της είναι πάντα στην πρώτη γραμμή. Ερωτεύεται, παντρεύεται και γεννά το γιο της, αυτόν που αγάπησε, όσον κανέναν άλλον, που την αγάπησε όσο κανένας άλλος. Μητέρα πια και παλεύει ακόμη με την ασθένεια της. Χάπια και αλκοόλ, μια καθημερινή σφαγή μέχρι που αποφασίζει να δώσει τέλος.

Η παράσταση,γεννημένη από τη βιογραφία της μητέρας του συγγραφέα Αύγουστου Κορτώ, είναι ένας γεμάτος εικόνες μονόλογος. Η ζωή της Κατερίνας περνά μπρος στα μάτια του θεατή, από την παιδική ηλικία ως και το θάνατο με στιγμές δράματος, όχι όμως και μελοδραματισμού και με δόσεις χιούμορ και αυτοσαρκασμού. Πράγματι μ' ένα τέτοιο θέμα στο σενάριο, εύκολα θα μπορούσε σκηνοθεσία και ερμηνεία να κυλήσουν στο μελό και στο βεβιασμένο δάκρυ. 

Το εύρημα του σκηνοθέτη, Γιώργου Νανούρη, να φωτίζει την ερμηνεύτρια Λένα Παπαληγούρα και τον τραγουδοποιό Λόλεκ, ο οποίος παίζει κιθάρα και τραγουδά επί σκηνής, μ' ένα φακό τσέπης, είναι αυτό ακριβώς που χρειαζόταν η παράσταση. Σκότος και μόνο το φως του φακού να παίζει με τις σκιές, να ''αναπαριστά'' εκεί ακριβώς που έπρεπε το ψυχικό χάος της Κατερίνας.

Στα εβδομήντα λεπτά που διαρκεί η παράσταση, οι συντελεστές της, καταφέρνουν να πλάσουν το αρρωστημένο περιβάλλον της ψυχικά διαταραγμένης ηρωίδας κι αυτό είναι πιστεύω κι ο βασικός στόχος μιας τέτοιας παράστασης. 

Οι ψυχικές ασθένειες είναι ακόμη θέμα ταμπού. Η κοινωνία δεν τις παραδέχεται, δε μιλάει γι' αυτές, όπως δε μίλησε η οικογένεια της Κατερίνας, που φοβούμενη το στίγμα καταδίκασε την κόρης της, όπως και τα υπόλοιπα παιδιά της, σε μια μη υγιή ζωή και τελικά σ' έναν άσχημο θάνατο. Το κοινωνικό στίγμα, ο κόσμος που ''κάτι θα πει'' επιβιώνουν ακόμη, καταδικάζοντας πολλούς ανθρώπους να παίζουν κρυφτό. Για πολλούς κάποιος ψυχικά διαταραγμένος άνθρωπος είναι ''τρελός'' και αλλοπρόσαλλος, ενώ δε θα περιγελούσε με τον ίδιο τρόπο κάποιον που υποφέρει λόγου χάριν από καρκίνο. 

Ας μη στεκόμαστε αδιάφοροι και αμήχανοι μπροστά στην ψυχική ασθένεια.Μοιάζει με τέρας, ταλαιπωρεί πάσχοντες και το άμεσο περιβάλλον τους, όμως παλεύεται, θεραπεύεται, πάνω απ' όλα δεν είναι ντροπή και σίγουρα δε λύνεται με το φόβο, την άγνοια και την αδιαφορία. Πρέπει να μιλάμε, όπως έκανε και ο Αύγουστος γράφοντας αυτό το βιβλίο. Ικανοποιώντας φαντάζομαι και μια προσωπική του ανάγκη, να μιλήσει για τη μητέρα του, έφερε ξανά στο προσκήνιο τα ζητήματα των ψυχικών διαταραχών προσεγγίζοντάς τα χωρίς ίχνος φόβου ή ντροπής. 

Εν κατακλείδι (και μετά από τη μικρή μου παρέκβαση) θα αφήσω πίσω τα δικά μου συναισθήματα και τα δάκρυα που η παράσταση μου έφερε στα μάτια και στα εβδομήντα λεπτά που διήρκεσε και θα επικεντρωθώ στην ετυμηγορία. Αξίζει να την παρακολουθήσει κανείς; Αξίζει θα πω, ακόμη κι αν κάποιος δεν τα πάει καλά με τους μονολόγους, ή φοβάται τις ακρότητες του θέματος. Αξίζει για τους προβληματισμούς που δημιουργεί, για όλα όσα στην καθημερινότητά μας ίσως πότε δεν έχουμε σκεφτεί. 

Η Κατερίνα θα βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη για λίγες ακόμη παραστάσεις.